OPATÓWEK, gm. Opatówek - obelisk upamiętniający ofiary II wojny światowej
23 maja 2025
Obelisk upamiętniający ofiary II wojny światowej z Gminy Opatówek odsłonięty staraniem Koła Związku Bojowników o Wolność i Demokrację na rynku w Opatówku w 1981 r. Na obelisku autorstwa kaliskiego artysty rzeźbiarza Wiesława Andrzeja Oźminy płaskorzeźba orła w koronie (pierwotnie bez korony) z rozpostartymi skrzydłami. Nad orłem napis: "W HOŁDZIE POLEGŁYM I POMORDOWANYM MIESZKAŃCOM GMINY OPATÓWEK W LATACH 1939-1945".
Geneza
Początek budowy Pomnika Pamięci Ofiar II Wojny Światowej, który znajduje się w Opatówku na Placu Wolności został zainicjowany po ponad 30 latach od zakończenia II wojny światowej.
3 kwietnia 1979 r zawiązał się Społeczny Komitet Budowy Obelisku w Opatówku, koordynujący przedsięwzięcie, które poprzedzone zostało zbieraniem danych personalnych i dokumentów o osobach pomordowanych przez hitlerowskiego okupanta oraz apelem do mieszkańców Gminy Opatówek o wszczęcie zbiórki finansowej na budowę tegoż pomnika.
Inicjatywa miała być hołdem wobec poległych i pomordowanych, symbolem męstwa i odwagi zarówno Żołnierzy Wojska Polskiego, którzy polegli w walkach zbrojnych w obronie Ojczyzny, jak i miejscem pamięci o więźniach, którzy zginęli w obozach w Auschwitz, Dachau, Guzen, Gross-Rosen i innych.
Budowę obelisku poprzedziło wmurowanie 9 maja 1981 r. kamienia węgielnego wraz z Aktem Erekcyjnym, na którym umieszczone zostały nazwiska poległych i pomordowanych z terenu Gminy Opatówek. Pomnik został odsłonięty 18 października 1981 r.
Źródło: Dokumenty Życia Społecznego ze zbiorów Gminnej Biblioteki Publicznej im. Braci Gillerów w Opatówku
Na polu walki w kampanii wrześniowej zginęli:
- plut. Bigdowski Józef z Opatówka zginął śmiercią żołnierza w Łęczycy
- Chojnacki Walenty z Janikowa zginął śmiercią żołnierza pod Sochaczewen
- Chojnacki Józef z Cieni I zginął śmiercią żołnierza bez wieści
- Drewicz Józef z Cieni Folwark - zginął śmiercią żołnierza bez wieści
- Duleba Franciszek z Opatówka zginął śmiercią żołnierza pod Sochaczewem
- Filipiak Jan z Michałowa III - zginął śmiercią żołnierza w Warszawie
- Grenda Józef z Tłokini Wielkiej zginął śmiercią żołnierza w Stanisławowie
- Janik Józef ze Zmyślanki zginął śmiercią żołnierza w Warszawie
- Janik Franciszek z Michałowa III zginął śmiercią żołnierza w Warszawie
- Kaleta Józef z Chełmc zginął śmiercią żołnierza pod Wieluniem
- Kliber Antoni z Cieni III zginął śmiercią żołnierza pod Uniejowem
- Kurek Józef z Borowa zginął śmiercią żołnierza w obronie Warszawy
- Lindner Stefan z Opatówka zginął śmiercią żołnierza bez wieści
- Lindner Stanisław z Opatówka zginął śmiercią żołnierza w obronie Warszawy
- por.Marszał Józef z Opatówka - zginął śmiercią żołnierza pod Mińskiem Mazowieckim
- Michałek Stanisław z Sierzchowa - zginął śmiercią żołnierza bez wieści
- Nurek Józef z Opatówka zginął śmiercią żołnierza pod Kutnem
- Prus Józef z Cieni I zginął śmiercią żołnierza w obronie Warszawy
- Perek Walenty z Sierzchowa zginął śmiercią żołnierza w obronie Warszawy
- Przyłęcki Józef z Rajska zginął śmiercią żołnierza pod Łęczycą
- kpr. Ruffeld Franciszek z Rajska zginął śmiercią żołnierza bez wieści
- Rybarczyk Józef z Rajska zginął śmiercią żołnierza bez wieści
- Sowa Józef z Borowa zginął śmiercią żołnierza w obronie Warszawy
- por.Witczak Zygmunt z Cieni I zginął śmiercią żołnierza w Biedrusku
- plut.Wochlik Leon z Szulca zginął śmiercią żołnierza pod Łęczycą
- kpr.Wochlik Franciszek z Szulca zginął śmiercią żołnierza nad Bzurą
- Wolf Józef z Tłokini W. zginął śmiercią żołnierza nad Bzurą
- Wochlik Franciszek z Tłokini Nowej zginął śmiercią żołnierza w obronie Warszawy
- Wochlik Ignacy z Tłokini Wielkiej zginął śmiercią żołnierza w obronie Warszawy
- Wolf Władysław z Tłokini Wielkiej zginął śmiercią żołnierza w Morawinie
- Witczak Józef z Tłokini Kościelnej zginął śmiercią żołnierza bez wieści
- Zimny Józef z Cieni I zginął śmiercią żołnierza w Pleszewie
- Suchecki Antoni z Sierzchowa zginął śmiercią żołnierza bez wieści
Zamordowani w obozach koncentracyjnych:
- Adamczewski Stanisław - zamordowany w Gusen
- Antczak Stefan z Szulca - zamordowany w Auschwitz
- Banaszkiewicz Kazimierz z Opatówka - zamordowany w Gusen
- Brodziak Władysław z Opatówka - zamordowany w Auschwitz
- Balcerczyk Jan z Szulca - zamordowany w Auschwitz
- Baran Stanisław z Tłokini Wielkiej - zamordowany w Gross-Rosen
- Dziubiński Zenon z Opatówka - zamordowany w Auschwitz
- Gadzinowski Zygmunt z Opatówka - zamordowany w Mauthausen - Gusen
- Kaszuba Kazimierz z Opatówka - zamordowany w Dachau
- ks. dr Kazimierowicz Henryk z Tłokini Kościelnej - zamordowany w Dachau
- ks. Kozbiał Michał z Chełmc - zamordowany w Dachau
- Kordas Jan z Opatówka - zamordowany w Gross-Rosen
- Kuś Stanisław z Opatówka - zamordowany w Hamburg – Neuengamme
- Kliber Stefan z Szulca - zamordowany w Oświęcimiu
- Leśniewicz Kazimierz z Opatówka - zamordowany w Mauthausen - Gusen
- Mazurowski Józef z Opatówka - zamordowany w Dachau
- Mostowski Józef z Opatówka - zamordowany w Oranienburgu (?) Sachsenhausen
- Machelak Stefan z Sierzchowa - zamordowany w Auschwitz
- Machelak Józef z Sierzchowa - zamordowany w Auschwitz
- 20. Nowicki Józef z Opatówka - zamordowany w Auschwitz
- Nowicki Stefan z Opatówka - zamordowany w Dachau
- Nieszporek Józef z Opatówka - zamordowany w Ambergu
- Olkiewicz Piotr z Opatówka - zamordowany w Dachau
- Piotrowski Konstanty z Opatówka - zamordowany w Auschwitz
- Ks.Jan Wieczorek z Opatówka - zamordowany w Auschwitz
- Piotrowska Kazimiera z Opatówka - zamordowana w Auschwitz
- Piotrowska Janina z Opatówka - zamordowana w Auschwitz
- Pogorzelec Leon z Borowa - zamordowany w Buchenwaldzie
- Pawelec Franciszek z Sierzchowa - zamordowany w Głogowie
- Spiż Zygmunt z Szulca - zamordowany w Auschwitz
- Sztandera Leokadia z Cieni III - zamordowana w Auschwitz
- dr Siwiński Kazimierz z Opatówka - zamordowany w Zgierzu
- ks. dr Szadkowski Józef z Rajska - zamordowany w Dachau
- Szymczak Józef z Opatówka - zamordowany w Magdeburgu
- Rychter Henryk z Tłokini Wielkiej - zamordowany w Gross-Rosen
- Tyblewski Romuald z Rajska - zamordowany w Gusen
- Wiewiórkowski Marian z Opatówka - zamordowany w Gusen
- Wilczyński Józef z Tłokini Wielkiej - zamordowany w Auschwitz
- Wszędobył Stefan z Rajska - zamordowany w Dachau
- Zimny Stanisław z Cieni III - zamordowany w Oranienburgu
- Żarnecki Stanisław z Tłokini M. - zamordowany w Gross Rosen