Według ustawy o ochronie przyrody obszar chronionego krajobrazu obejmuje tereny chronione ze względu na wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowe ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem lub pełnioną funkcją korytarzy ekologicznych.
Obszar chronionego krajobrazu "Dolina rzeki Swędrni"
Obszar powołany został Rozporządzeniem nr 68 Wojewody Kaliskiego z dnia 20 grudnia 1991 roku w sprawie ustalenia obszaru chronionego krajobrazu "Dolina rzeki Swędrni" (Dz. Urz. Woj. Kal. Nr 17, poz. 161). Obszar o ogólnej powierzchni 5000 ha cechuje się istotnymi wartościami przyrodniczymi: rzeźba terenu, zbiorniki wodne, szata roślinna i walory estetyczno-widokowe krajobrazu, mającymi aktualne i potencjalne znaczenie dla regulacji warunków środowiska i zabezpieczenia możliwości realizacji funkcji rekreacyjnej. Dolina Swędrni powstała w okresie zlodowacenia środkowopolskiego, stąd jej atrakcyjne walory naturalnego krajobrazu meandrującej rzeki ze stromymi zejściami i łąkami łęgowymi. Tereny doliny porastają m.in. lasy grądowe oraz kwaśne i świetliste dąbrowy. Spośród 714 gatunków rosnących tu roślin, 19 to gatunki chronione (w tym m.in. grążel żółty, grzybienie północne, rosiczka okrągłolistna, kalina koralowa, kocanki piaskowe, lilia złotogłów czy konwalia majowa). W faunie obszaru stwierdzono występowanie ptaków uznanych w skali Europy za ginące: czajka, błotniak stawowy, zimorodek, perkozek, cyranka czy płaskonos. W wodach rzeki Swędrni występują takie gatunki ryb jak: koza złotawa, minóg ukraiński oraz piskorz. Największe zagrożenie dla zbiorowisk tak ściśle związanych z oddziaływaniem wody upatruje się w obniżaniu poziomu wód gruntowych.
"Obszar Chronionego Krajobrazu Dolina Prosny"
Pierwotnie obszar został powołany Rozporządzeniem nr 65 Wojewody Kaliskiego z dnia 20 grudnia 1996 roku w sprawie ustalenia obszaru chronionego krajobrazu "Dolina rzeki Prosny" (Dz. Urz. Woj. Kal. z 1997 r. Nr 1, poz. 1). Dnia 16 lipca 2019 r. weszła w życie Uchwała Nr IX/164/19 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 24 czerwca 2019 r. w sprawie Obszaru Chronionego Krajobrazu Dolina Prosny na terenie województwa wielkopolskiego. Całkowita powierzchnia obszaru wynosi 10 602,40 ha i jest położona na terenie gmin: Brzeziny 810,41 ha, Doruchów 637,65 ha, Grabów nad Prosną 1 679,96 ha, Godziesze Wielkie 1 596,63 ha, Kraszewice 58,39 ha, Łęka Opatowska 2 145,63 ha, Nowe Skalmierzyce 292,43 ha, Sieroszewice 3 381,3 ha. Liczne lasy, głównie sosnowe poprzecinane są polami uprawowymi, łąkami i stawami rybnymi. Obszar powołano w celu ochrony wartości przyrodniczych, kulturowych oraz zasobów wodnych i walorów rekreacyjnych. Szczególny walor krajobrazowy nadają Prośnie, powtarzające się regularnie, występujące na przemian brzegi wklęsłe i wypukłe. Skarpy przybrzeżne koryta rzeki porastają łęgi zboczowe oraz zarośla wiklinowe. W części przybrzeżnej oraz w starorzeczach doliny Prosny występuje około 50 różnego typu naturalnych zbiorowisk roślinnych. Na terenie tym spotkać można wiele roślin chronionych, w tym takich jak: grzybienie białe, grążel żółty, kruszyna pospolita. Swoje miejsca lęgowe mają tu chronione gatunki ptaków – m.in. gołębiarz, łabędź niemy, błotniak stawowy, czajka, dudek i kobuz. Do najcenniejszych elementów obszaru należą: różnorodność zbiorowisk przyrodniczych, stanowiska gatunków chronionych, pomniki przyrody, zabytki architektury, miejsca atrakcyjne turystycznie i krajobrazowo.
Rezerwaty przyrody
Rezerwat przyrody ”Brzeziny"
Cel utworzenia: ze względu na występowanie rzadkiej w Polsce, reliktowej z ubiegłych epok geologicznych i będącej pod ochroną gatunkową paproci Długosz królewski – Osmunda regalis L.
Data utworzenia: Na mocy Zarządzenia nr 221 Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 15 lipca 1958 r.
Dane podstawowe:
Zagrożenia:
- Obniżenie poziomu wód gruntowych i związana z tym sukcesja.
Rośliny runa:
Uwagi:
REZERWAT PRZYRODY „OLBINA”
Cel utworzenia: zachowanie ze względów naukowych i dydaktycznych jodły pospolitej na północnym krańcu jej naturalnego zasięgu.
Data utworzenia: Pierwsze informacje o utworzeniu pochodzą z roku 1937/38 o utworzeniu rezerwatu w ramach lasów miejskich. Po II wojnie światowej na mocy Zarządzenia nr 224 Ministra Leśnictwa i Przemysłu Drzewnego z dnia 15 lipca 1958 r. ustanowiono ostatecznie rezerwat „OLBINA”
Dane podstawowe:
gatunek | obwód (cm) | miąższość (m3) |
sosna zwyczajna | 302 | 9,78 |
jodła pospolita | 305 | 10,34 |
Główne działania ochronne przewidziane w Rozporządzeniu Wojewody Wielkopolskiego w sprawie ustanowienia planu ochrony dla rezerwatu „Olbina” z 18.02.2008r. to:
Specjalny obszar ochrony siedlisk
NATURA 2000
DOLINA SWĘDRNI
SIEDLISKA
FAUNA
Lp. | Kod | Nazwa polska | Nazwa łacińska | D.S. | KE | KZ | SW | N | Suma | Rok monitoringu |
1. | 2484 | Minóg ukraiński | Eudontomyzon mariae | 3 | 2 | 1 | 2 | 8 | 2009 2010 | |
2. | 1145 | Piskorz |
Misgurnus fossilis |
3 | 1 | 1 | 2 | 7 | 2010 | |
3. | 1146 |
Koza złotawa |
Sabanejewia aurata |
3 | 1 | 3 | 2 | 2 | 11 | 2009 2010 |